تحلیل نظری زکات و بررسی امکان تعمیم دامنه اموال مشمول زکات

Authors

محمد مهدی عسکری

مهدی اسماعیل پور دره

abstract

گرچه همه مذاهب پنجگانه در اصل وجوب زکات متّفق­القول هستند، امّا نظرات و دیدگاه­های آن­ها درباره سعه و ضیق موارد زکات که موجب وفور اموال زکوی یا کمی آن می­شود، مختلف است. برخی از مذاهب آنرا منحصر در موارد نه­گانه    می­دانند و برخی دیگر آنقدر توسعه می­دهند که شامل هر مال با ارزش می­شود. از اینرو، انتخاب رأی فقهی می­تواند اثر مهمّی روی افزایش یا کاهش عایدات زکات و در نتیجه زدودن فقر از چهره جامعه اسلامی داشته باشد. ارائه نظریه تعمیم متعلقات زکات توسط فقهای نزدیک به عصر ائمه(ع)، تعلق زکات بر اسب در دوران امیر المومنین(ع) و وجود روایاتی دال بر تعلق زکات بر اموال تجاری صامت، می­توانند مویداتی برای تقویت نظریه تعمیم وجوب تعلق زکات بر مواردی بیش از اموال نه­گانه باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازپ‍‍ژوهی نظریة تعمیم زکات از نظر امامیه

فقیهانی که به انحصار وجوب زکات در اجناس نه‌گانه قائل هستند برای اثبات مدعای خود به روایات، اجماع و عموم برخی از آیات استدلال کرده‌اند. از سوی دیگر, پیروان نظریه تعمیم نیز به روایات و دلیل عقل، استناد جسته‌اند که ادله آنان از سوی مخالفان مورد انکار و رد قرار گرفته است. به ویژه آن که خواسته یا ناخواسته در گرداب قیاس نیز گرفتار شده‌اند. در این نوشتار علاوه بر نقد و بررسی مجدد ادله طرفین، استدلال ...

full text

وجوب و استحباب زکات اموال در اندیشه فقها

یکی از منابع مالی در حکومت اسلامی زکات است؛ نظام اسلامی برای اداره جامعه و انجام مسؤولیت‌های سنگین خود و از بین بردن فقر اقتصادی، پرداخت زکات را در کنار سایر واجبات مالی مانند جزیه، خراج، نذورات، خمس و... لازم می‌داند. بررسی آراء فقهای شیعه و سنی حاکی از آن است که مشهور فقهای شیعه موارد وجوب را منحصر در نه مورد معروف می‌دانند و اکثریت اهل سنت بر خلاف نظر شیعه، قول به گسترش موارد وجو...

full text

بازپ‍‍ژوهی نظریة تعمیم زکات از نظر امامیه

فقیهانی که به انحصار وجوب زکات در اجناس نه گانه قائل هستند برای اثبات مدعای خود به روایات، اجماع و عموم برخی از آیات استدلال کرده اند. از سوی دیگر, پیروان نظریه تعمیم نیز به روایات و دلیل عقل، استناد جسته اند که ادله آنان از سوی مخالفان مورد انکار و رد قرار گرفته است. به ویژه آن که خواسته یا ناخواسته در گرداب قیاس نیز گرفتار شده اند. در این نوشتار علاوه بر نقد و بررسی مجدد ادله طرفین، استدلال ق...

full text

تحلیل نظری آثار اقتصادی زکات و مقایسه آن با مالیه تورمی

این مقاله سعی دارد با تحلیل مقایسه ای آثار اقتصادی زکات و مالیه تورمی، ننایج وضع این دو نوع مالیات را بر رشد اقتصادی، تورم و رفاه اقتصادی تبیین نماید. روش بحث کاملأ نظری می باشد. پس از بیان نظریات موجود، مقاله می کوشد با تمسک به منابع اسلامی، نظریه منتخب خود را در مورد زکات ارائه دهد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که تعلق زکات به مال راکد و عدم تعلق آن به سپرده های پس انداز، می تواند موجب...

full text

واکاوی رویکرد حکومتی به خمس و زکات

تشکیل نظام اسلامی و نیاز به تأمین منابع مالی در جهت اجرای اهداف حکومت اسلامی این سؤال را به وجود آورده که منابع مالی و درآمدی در چنین حکومتی چگونه باید تعریف شود؟ این سؤال از جهات مختلف مو رد توجه واقع شده است. یکی از ابعاد نوپیدای موضوع فعلی به رابطه حاکمیّت و خمس و زکات معطوف است. اهمیّت این سؤال بدان جهت است که در حال حاضر، نوعی نگاه عبادی فردی و غیر حاکمیّتی به آن دو شکل گرفته است، چراکه از یک...

full text

جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی

زکات از ارکان اسلام می‌باشد که در قرآن در کنار نماز قرار گرفته است و در طول تاریخ فقه، فقهای شیعه و اهل‌سنت به‌طورمفصل درباره آن کتاب نوشته‌اند. سیره پیامبر اکرمn و جانشینان آن حضرت زکات را یک امر حاکمیتی نشان می‌دهد که دریافت آن را با ایجاد ساختاری نظام‌مند انجام می‌دادند و آیه شریفه قرآن نیز سهمی از زکات را برای عاملان جمع‌آوری و رساندن زکات به موارد مصرف منظور کرده است؛ اما در تاریخ اسلام تح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی

Publisher: دانشگاه امام صادق(ع)

ISSN 4102-2008

volume 2

issue 3 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023